Usłyszałeś kiedyś, że masz Zespół jelita drażliwego? A może ciągle dręczą cię krępujące i uporczywe wzdęcia, bóle brzucha, biegunki czy zaparcia? Jeżeli tak, powinieneś zapoznać się z tematem zaburzenia jakim jest SIBO.
Okazuje się, że SIBO jest przyczyna ok 70% przypadków IBS (zespołu jelita drażliwego). Diagnoza „Zespół Jelita Drażliwego” tak naprawdę nie mówi nam o niczym, poza tym, że mamy jakieś zaburzenie związane z pracą jelit. Jakieś… Warto wówczas dojść do przyczyny problemu bowiem właśnie od niej zależy dalsze postępowanie lecznicze, dietetyczne oraz suplementacyjne i powodzenie całego procesu przywracania równowagi w naszych jelitach. Dokuczają ci objawy SIBO lub usłyszałeś kiedyś, że masz IBS? Zdiagnozuj się!
Czym jest to całe SIBO?
Jest to przerost bakteryjny jelita cienkiego. Każdy odcinek przewodu pokarmowego ma charakterystyczną dla siebie populację zasiedlających go mikroorganizmów. Najmniej bakterii znajdziemy w żołądku. U zdrowych osób w jelicie cienkim również jest ich niewiele, a tamtejsza flora składa się głównie z bakterii Gram dodatnich (G+). Odmienny charakter pod względem mikrobiologicznym ma jelito grube, kolonizowane przez ogromne ilości bakterii o dużym zróżnicowaniu i aktywności. Znajdziemy tu nie tylko bakterie Gram dodatnie, ale także Gram ujemne oraz beztlenowe. Zaburzenie jakim jest zespół SIBO polega na nadmiernym namnożeniu bakterii w jelicie cienkim, co prowadzi do następczego zaburzenia procesów trawienia i wchłaniania pokarmów, a w konsekwencji szeregu niedoborów i przykrych dolegliwości ze strony jelit. Innymi słowy mamy do czynienia z nieprawidłową migracją drobnoustrojów i ich zasiedleniem w niewłaściwym miejscu (z jelita grubego do jelita cienkiego).
OBJAWY
- gazy,
- wzdęcia,
- biegunki,
- bóle lub skurcze brzucha,
- uczucie pełności,
- zaparcia (mniej powszechne od biegunek),
- niedobory witaminy B12 oraz innych witamin i minerałów,
- anemia,
- zaburzenia we wchłanianiu tłuszczów,
Zespół SIBO może powodować wiele dolegliwości o różnym nasileniu w zależności od stopnia migracji bakterii. Objawy zależą zarówno od liczby mikroorganizmów zasiedlających jelito cienkie, jak i ich rodzaju. Wiele z nich jest niespecyficznych i występuje także w innych schorzeniach przewodu pokarmowego. Przerost jednych bakterii spowoduje zaparci, innych biegunki, a jeszcze innych tzw. stolce tłuszczowe.
DIAGNOSTYKA
Wykonanie testu Wodorowo-Metanowego. UWAGA! Nie tylko wodorowego, ale WODOROWO-METANOWEGO. Problem polega na tym, że takie badania obecnie wykonywane są jedynie w Warszawie oraz w Krakowie. Dlaczego badanie metanu także jest istotne? Diagnozuje nie tylko przerost mikroorganizmów produkujących wodór, ale też tych, które produkują metan. U około 35% osób, u których diagnozuje się SIBO, za rozrost odpowiedzialne są właśnie mikroorganizmy produkujące metan. U tych osób wykonanie jedynie testu wodorowego da fałszywie negatywny wynik. Badając jedynie wodór (badanie dostępne także we Wrocławiu) przy wyniku pozytywny, uznajemy, że znaleźliśmy źródło problemu (SIBO), ale gdy wynik jest ujemny – tak naprawdę nadal nie wyklucza nam to zaburzenia przerostu bakterii w jelicie cienkim.
Na czym polega badanie? Materiałem do testu jest powietrze wydychane do specjalnie do tego celu służącego pojemnika. Pomiar dokonywany jest co 10 – 20 minut. Test trwa 3 godziny. Po pierwszym próbnym pomiarze pacjent dostaje do wypicia wodny roztwór cukru (glukoza lub laktuloza). Wodór i metan to gaz wytwarzany w procesie fermentacji, w wyniku działania bakterii na węglowodany w jelicie grubym lub cienkim. Następnie przedostaje się do krwi, a dalej do pęcherzyków płucnych, skąd jest usuwany przez drogi oddechowe. W przebiegu SIBO większa część lub całość spożytych węglowodanów nie zostaje strawiona i ulega nadmiernej, nieprawidłowej fermentacji w jelicie grubym, czego konsekwencją jest wytworzenie dużej ilości wodoru.
LECZENIE
Leczenie SIBO bywa długie i wymaga holistycznego podejścia, obejmującego farmakoterapię, dietoterapię oraz właściwie dopasowaną suplementację. Farmakoterapia – najczęściej antybiotyki (bywa, że bez nich ani rusz…) . Suplementacja – dobieramy indywidualnie. Uwaga na probiotyki oraz prebiotyki! Część z nich zaostrzy objawy oraz niewłaściwą kolonizację jelita cienkiego. Stosunkowo bezpiecznym rozwiązaniem są w tej sytuacji probiotyki bazujące na bakteriach z rodzaju Bifidobacterium (kolonizującymi przede wszystkim jelito grube), oraz niepatogenne drożdże Saccharomyces boulardii. Probiotyki wieloszczepowe stosowane w ciemno nie będą tutaj dobrym wyborem.
DIETA
Najbardziej pomocna jest indywidualnie dobrana dieta LOW FODMAP. Wyklucza ona produkty zawierające duże ilości węglowodanów łatwo fermentujących w jelitach (tzw. produktów high FODMAP). Badania wykazały, że węglowodany łatwo fermentujące i słabo wchłaniane takie jak się fruktozę, laktozę, fruktany oraz alkohole polihydroksylowe (sztuczne środki słodzące, takie jak sorbitol, mannitol, maltitol, ksylitol), mogą nasilać objawy IBS oraz SIBO.
W pierwszej fazie dietoterapii eliminuje się na 6–8 tygodni produkty zawierające duże ilości FODMAP. Po tym czasie w miarę ustępowania objawów przechodzi się do etapu drugiego, w którym rozszerzamy dietę biorąc pod uwagę indywidualną tolerancję na produkty zawierające więcej FODMAP. Dieta zawsze powinna mieć charakter mocno indywidualny, a jej podstawą powinna być samoobserwacja pacjenta. Może się okazać, że np. awokado jest świetnie tolerowane, ale już gruszka mocno zaostrza objawy. Niżej zamieszczone tabele są więc sporą wskazówką, a nie sztywnymi wytycznymi.
